Trauma, stress en gedrag zijn nauw met elkaar verbonden. Traumatische gebeurtenissen kunnen langdurige stressreacties veroorzaken die het vermogen van het brein om adequaat te reageren op nieuwe situaties kunnen verstoren. Kennis hiervan is van cruciaal belang voor het begrijpen van de effecten van trauma op mentale en fysieke gezondheid. Met het herkennen en erkennen van (micro)trauma kan veel leed worden voorkomen. Ook biedt het kansen om vanuit traumaperspectief naar diagnostiek te kijken. 'Onuitwisbaar' biedt nieuwe inzichten (wetenschappelijk onderbouwd), die nog niet allemaal even bekend zijn. Niet onbelangrijk is ook de invloed van trauma bij ouders en ook bij de professionals zelf. We kunnen allemaal belast zijn, schuldgevoel is niet nodig, maar bewustwording wel. De auteurs gaan uitgebreid in op trauma en zaken als prikkelgevoeligheid, veiligheid, aandacht, gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal, stemgebruik, psychofysiologie, emoties, gedragspatronen, behoeftes en relaties. Ook leggen ze de link met problematiek als verslaving, zelfbeschadiging en suïcidegedachten. Tot slot worden therapieën om trauma en stressgevoelens te reduceren besproken. Dit boek is geschreven voor hulpverleners als (gz-)psychologen, psychiaters, therapeuten, (ortho)pedagogen, jeugdhulpverleners, artsen, mediators, maar ook voor (aanstaande) ouders en natuurlijk iedereen die meer wil weten van trauma en de gevolgen daarvan. Marjon Kuipers MSc en Ingrid de Jong MSc zijn gedragsanalisten/profilers, trainers en mediators en zijn beiden gespecialiseerd in trauma, stress en gedragspatronen. Voorwoord [1] 11 Voorwoord [2] 13 Inleiding 15 De eerste stap 17 De tweede stap 17 De derde stap 17 Trauma en kennis 19 Het ontstaan van trauma 19 De top 5 van hetgeen wij bewust maar vooral onbewust van onze ouders leren 20 Effecten van trauma 21 Veilige gehechtheid 23 Stilstand of achterstand in gehechtheid 23 Het jonge kind 24 Trauma en het wankele evenwicht 27 Voorwaarden voor ontwikkeling 30 De drie elementaire levenstoestanden volgens Ruppert 30 Stressvolle dynamiek bij trauma 31 Trauma en stress 35 Drie soorten stress 35 Stressopbouw 36 Trauma en de werking van ons brein 41 Het drie-enige brein 41 Geweld 46 Trauma en prikkels 49 Mogelijke reacties op prikkels 49 Zintuigen 50 Trauma en het geheugen 55 Het zintuiglijk geheugen 56 Het kortetermijngeheugen 56 Het langetermijngeheugen 57 Trauma en waarneming 61 Exogeen en endogeen 61 Systemen waarneming 62 Selectieve aandacht 62 Multitasking of switchtasking? 63 Tekortkomingen in de waarneming 64 Systeemschoonmaak 67 Trauma en de zes communicatiekanalen 71 Verbale inhoud 73 Gezicht 73 Stem 73 Lichaam 74 Interactiestijl 74 Psychofysiologie 75 Afstemmen 75 Trauma en emoties 79 Universele emoties 80 Non-verbale lek (NVL) 83 Trauma en onze gedragspatronen 89 Bereiken of vermijden 89 Intern referentiekader of extern referentiekader 90 Opties en procedures 91 Matching en mismatching 92 Relatie- of taakgericht 92 Controle binnen zelf of controle buiten zelf 93 Voorkeur voor het zelf of voorkeur voor de ander 93 Globaal of details 93 Verleden – heden – toekomst 94 Samen – nabijheid – solo 94 Trauma en de zes basisbehoeften 95 Voorkeuren 98 Trauma en relaties 103 Interdependentie 104 Codependentie 104 Counterdependentie 105 Hechtingstrauma 107 Liefdesverslaving en relatieverslaving 108 Seksverslaving 109 Hulp bij het doorbreken een ongezonde relatie of verslaving 110 Trauma en zelfbeschadiging 113 Automutilatie 113 Eetstoornissen 113 Trauma en verslaving 117 De zeven invloeden van trauma op een verslaving 119 Verslaving en compassie 122 Dopamine en opiaten 123 Genezing van een verslaving 124 Trauma en suïcidegedachten 127 Wie zijn de mensen die suïcide plegen? 128 Bespreekbaar maken moet 130 Verbinding 131 Presentie 132 Cognitieve therapie 133 Wat als iemand niet wil praten? 133 Suïcide als maatschappelijk probleem 133 Trauma en therapie 137 Somatic Experiencing 139 Psychedelica 143 Improv 145 Tapping 147 EMDR 149 Yoga 151 Meditatie en mindfulness 152 Hypnotherapie en NLP 153 Ademhalen 155 Nawoord 159 Bijlage: Welke basisbehoeften vind jij het belangrijkst? 161 Eindnoten 167