Vijftig taalkundige problemen, van Nederland tot Australië, uit dode en levende talen, op het gebied van schrift, klanken, grammatica en woordenschat. Dit boekje bevat 50 taalkundige puzzels die in de afgelopen jaren gebruikt zijn bij de Nederlandse Taalkunde-Olympiade. Taal is niet moeilijk te doorgronden. Al met een beperkt aantal puzzelstukjes kun je gaan kijken, vergelijken en nadenken. Heb je er ooit over nagedacht wat ver- in Nederlandse werkwoorden betekent? Of hoe een Japanner het meervoud vormt? Hoe je moet tellen in het Eskimo? En hoe het spijkerschrift ooit is ontcijferd? De puzzels laten je spelenderwijs kennismaken met de essentie van taal. Vijftig taalkundige problemen, van Nederland tot Australië, uit dode en levende talen, op het gebied van schrift, klanken, grammatica en woordenschat. Compleet met een uitgebreide uitleg van alle goede antwoorden. Voor het oplossen van de vraagstukken is geen taalkundige voorkennis nodig, alleen gezond verstand en goede concentratie. Test je logisch inzicht, en ontdek of er in jou een goede taalkundige schuilt. Taalkundigen zijn gewend om eindeloos woorden en zinnen met elkaar te vergelijken en daar abstracte conclusies uit te trekken. Het zijn puzzelaars van nature. Twee Leidse taalwetenschappers hebben nu een boek samengesteld waarin ook het brede publiek met taal kan puzzelen. Het bevat vijftig pittige taalpuzzels. De lezer krijgt bijvoorbeeld tien zinnen gepresenteerd in een taal die hij niet kent, met de Nederlandse vertaling ernaast. Vervolgens moet er een vraag over die taal beantwoord worden, of er moeten andere zinnen in die taal vertaald worden. Wie goed analyseert en combineert, slaagt daarin. Mocht het niet lukken, dan staat de oplossing verderop. In een van de puzzels wordt duidelijk waarom Fransen de woorden 'negen' en 'eieren' liever met in combinatie met elkaar gebruiken. In het Oud-Iers kon een kat een 'xat', 'kat' of 'gat' zijn, afhankelijk van de vraag of het 'zijn', 'haar' of 'hun' kat was. En in Dagestan wordt een taal gesproken waarin het werkwoord een verkleinvorm heeft: een aparte vorm die gebruikt wordt als het onderwerp van de zin een klein voorwerp of een jong wezen is. Daarnaast staan er in dit boek heel andere puzzels; daarin wordt de lezer uitgenodigd diep in het Nederlands te duiken. Dan blijkt de moedertaal soms net zo verrassend en gek in elkaar te zitten als het Oud-Iers of die Dagestaanse taal. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen 'dus' en 'daarom'? En tussen 'want' en 'omdat'? De puzzels zijn oorspronkelijk bedacht voor de Taalkunde Olympiade die sinds 2001 ieder jaar door de Universiteit van Leiden georganiseerd wordt voor scholieren van 4-, 5- en 6-vwo. Dat gebeurt met een soort van evangelisatiegedachte. Op de achterflap staat: 'Test je logisch inzicht, en ontdek of er in jou een goede taalkundige schuilt.' 20-02-2010 Berthold van Maris NRC Handelsblad