Basishandboek historische statistiek Kwantitatieve methoden zijn fundamenteel voor het historisch denken en een onmisbaar onderdeel van het métier van de historicus. Ze helpen om samenhangen tussen variabelen te ontdekken, ook wanneer deze niet meteen zichtbaar zijn. Kwantitatieve methoden maken intuïtief kwantitatief denken expliciet. Een goede kennis van historische statistiek stelt (toekomstige) historici bovendien in staat beweringen te toetsen, en helpt hen om op basis van een selectie van bronnen toch uitspraken te doen over een groter geheel. 'Trend en toeval' biedt een toegankelijke, maar fundamentele inleiding voor al wie te maken heeft met historische statistiek. De auteurs brengen een helder overzicht van de methoden om historische gegevens te ordenen, weer te geven en te beschrijven. Daarnaast bevat dit handboek ook een inleiding tot de tijdreeksanalyse, een eerste kennismaking met hypothesevorming, en een behandeling van parametrische en niet-parametrische testen. Nieuw in deze derde editie is de aandacht die besteed wordt aan het werken met niet-gestructureerde historische data binnen het domein van de Digital Humanities. Met concrete historische voorbeelden illustreren de auteurs niet alleen de samenhang tussen de historische statistiek en de historische kritiek, maar ook de beperkingen die de bronnen vaak aan de gekozen kwantitatieve methoden opleggen. Kwantitatieve methoden zijn fundamenteel voor het historisch denken en een onmisbaar onderdeel van het métier van de historicus. Ze helpen om samenhangen tussen variabelen te ontdekken, ook wanneer deze niet meteen zichtbaar zijn. Kwantitatieve methoden maken intuïtief kwantitatief denken expliciet. Een goede kennis van historische statistiek stelt (toekomstige) historici bovendien in staat beweringen te toetsen, en helpt hen om op basis van een selectie van bronnen toch uitspraken te doen over een groter geheel. Trend en toeval biedt een toegankelijke, maar fundamentele inleiding voor al wie te maken heeft met historische statistiek. De auteurs brengen een helder overzicht van de methoden om historische gegevens te ordenen, weer te geven en te beschrijven. Daarnaast bevat dit handboek ook een inleiding tot de tijdreeksanalyse, een eerste kennismaking met hypothesevorming, en een behandeling van parametrische en niet-parametrische testen. Nieuw in deze derde editie is de aandacht die besteed wordt aan het werken met niet-gestructureerde historische data binnen het domein van de Digital Humanities. Met concrete historische voorbeelden illustreren de auteurs niet alleen de samenhang tussen de historische statistiek en de historische kritiek, maar ook de beperkingen die de bronnen vaak aan de gekozen kwantitatieve methoden opleggen. Inleiding Doelstellingen van dit boek Opbouw van dit boek 1 De werkwijze 1 Selectieve bibliografie 1 DEEL I. BESCHRIJVENDE STATISTIEK 1.1 Inleiding 1.2 Gegevens meten 1.3 Van datamatrix naar tabel 1.4 Gegevens weergeven: het gebruik van grafieken 1.5 De logaritmische schaal 1.6 Uitleiding 2 | Verdeling, centrale tendentie en spreiding 2.1 Inleiding 2.2 De frequentieverdeling 2.3 Maatstaven van centrale tendentie 2.4 Spreidingsmaten 2.5 Een toepassing: vroegmoderne Engelse vermogens 2.6 Soorten verdelingen 2.7 Het gebruik van gestandaardiseerde waarden of Z-scores DEEL II. SAMENHANG TUSSEN VARIABELEN 3 | Analyse van kruistabellen 3.1 Inleiding 3.2 De kruistabel 3.3 Rij- en kolompercentages 3.4 De nulhypothese (H0) 3.5 Associaties in kruistabellen 3.6 Interpretaties van associaties 3.7 Een toepassing: familie en ideologie in de collaboratie 4 | Correlaties 4.1 Inleiding 4.2 Correlatie tussen kardinale variabelen 4.3 Correlatie tussen ordinale variabelen 4.4 Variabelen met een verschillend meetniveau 5 | Lineaire regressie 5.1 Inleiding 5.2 Enkelvoudige regressieanalyse 5.3 Logistische regressieanalyse 5.4 Meervoudige lineaire regressieanalyse 6 | Tijdreeksanalyse 6.1 Inleiding 6.2 Wat is een tijdreeks? 6.3 Evoluties doorheen de tijd 6.4 De index 6.5 Uitleiding DEEL III. INFERENTIËLE STATISTIEK 7 | Steekproeven en betrouwbaarheidsintervallen 7.1 Inleiding 7.2 Steekproeven 7.3 De theoretische kansverdeling 7.4 Steekproefverdelingen 7.5 Betrouwbaarheidsintervallen rond een steekproefgemiddelde 7.6 Op zoek naar de gewenste steekproefgrootte 7.7 Uitleiding 8 | Het testen van hypothesen 8.1 Inleiding 8.2 Over het formuleren van hypothesen 8.3 T-testen 8.4 Niet-parametrische testen 8.5 Uitleiding DEEL IV. NIEUWE DIGITALE METHODEN 9 | Digitale geschiedenis 9.1 Inleiding 9.2 Text mining 9.3 Geschiedenis en ruimte 9.4 Uitleiding 10 | Bijlagen 10.1 Z-verdeling 10.2 T-verdeling Dankwoord Lijst van tabellen Lijst van figuren Index