Over hoe levens worden bepaald, over familiebanden, vrijheid en verbondenheid. Over doorgeven wat van waarde is. Karlijn Zomers staat op het punt aan een nieuwe baan als schooldirecteur te beginnen. Hoewel het met haar carrière en relatie goed gaat, zit ze in de knoop. Met zichzelf, met het veel te vroeg overlijden van haar vader en met de vraag of dit is hoe ze haar leven wil en moet leven. De Duitse kunstenares Rosa Schmitz is stervende en kijkt terug op haar leven. Het leven van een meisje dat met gevonden voorwerpen kunst schiep in het zand. Waar het haar aan familie en liefde ontbrak, creëerde ze haar eigen toevluchtsoord en zocht ze naar verlossing in haar kunst. De levens van deze twee vrouwen, die elkaar nooit hebben ontmoet, raken onlosmakelijk met elkaar verbonden. De roman Totem gaat over hoe levens worden bepaald, over familiebanden, vrijheid en verbondenheid. Over doorgeven wat van waarde is. Twee vrouwen, op zoek naar de diepere betekenis van hun bestaan. Het levert zevenenveertig korte doch boeiende hoofdstukken op; de verlossende epiloog is de overheerlijke kers op de taart. “Totem” staat voor een familiesymbool; een betere titel kon Voskuil echt niet hebben bedacht. Hier schuilt precies de kracht achter van familiebanden, als een ultieme reddingsboei tegen eenzaamheid en twijfels. Een doordringende en fascinerende eersteling. 15-10-2023 Guy Doms Hebban.nl